حسابرسی چیست؟
حسابرسی (Audit) به بیان
ساده به معنی اظهار نظر دقیق و بی طرف در زمینه ارزیابی گزارشات مالی با هدف کشف
تقلب یا اشتباه دراسناد حسابداری است. کلیه اسناد و صورت‌های مالی در مرحله
حسابرسی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در تعریف حسابرسی آمده است، که درستی یا
نادرستی صورت‌های مالی ثبت شده در واحدحسابداری توسط یک فرد مستقل، سنجیده شود.
بررسی
اسناد مالی همراه با اظهار نظر حسابرس است. اظهار نظر حسابرس میزان اتکا به صورت‌های
مالی را تأیید یا رد می‌کند. بنابراین رشته حسابرسی به منظور آموزش افرادی است، که
علاوه بر داشتن تسلط علمی، با سیستم‌های مالی و حسابداری آشنا باشند و توانایی
انجام فعالیت های صحیح و موشکافانه بر مبنای شواهد کافی را داشته باشند.
تاریخچه
حسابرسی در جهان
اگر
بخواهیم مفهوم حسابرسی را در تاریخ جستجو کنیم به قرون وسطی می‌رسیم که در
کشورهایی نظیر ایتالیا در حدود سال‌های 1350 تا 1394 میلادی اسناد حسابداری مورد
بررسی قرار می‌گرفت. این روند در طی انقلاب صنعتی در اروپا شدت گرفت.
اولین
نشانه‌‌های تاریخچه حسابرسی در جهان در اواخر قرن نوزدهم در انگلستان رویت شد که
انجمنی از افراد متخصص و با سابقه، به شرط صداقت و درستکاری در آن عضو بودند. در
نیمه ابتدای قرن بیستم نیز کشورهای دیگری مثل فرانسه مجامعی را برای رسیدگی به
حساب شرکت‌ها تشکیل دادند.
اما
دانش تخصصی حسابرسی عمری حدوداً صدساله دارد. به طوری که هم‌زمان با گسترش قوانین
حسابداری، این دانش نیز تخصصی شد و امروزه در سرتاسر جهان، حسابرسان افراد متخصصی
هستند و باید در این شاخه تحصیلی، مهارت داشته باشند.
در
ایران با پیروی از قوانین وضع شده در اروپا، حسابرسی در قانون تجارت سال 1310
تصویب و در سال 1328 استفاده از خدمات حسابرسی برای اولین بار در قانون مالیات بر
درآمد مطرح شد. سازمان حسابرسی زیر نظر وزارت امور اقتصاد و دارایی، در سال 1366
تاسیس شد و از سال 1391، رشته حسابرسی به عنوان یک رشته تحصیلی جداگانه در دانشگاه‌ها
مجوز تدریس گرفت.
اهمیت
حسابرس در حسابرسی
حسابرسی
چطور انجام می شود؟
قبل
از انجام هر کاری باید پیش زمینه ای در مورد نحوه انجام آن بدانیم. در اینجا هم
ابتدا باید بدانیم حسابرسی چطور انجام می شود؟ عملیات حسابرسی زمانی انجام می‌گیرد
که واحد حسابداری گزارشات خود را تنظیم کرده باشد تا واحد حسابرسی شروع به ارزیابی
آن کند.
حسابرسی،
بررسی صحت گزارشات مالی شرکت می باشد و مرحله
به مرحله برای رسیدن به هدف جلو می‌رود. اینکه حسابرسی توسط افراد تحت نظارت مدیرعامل
و هیئت مدیره انجام می‌گیرد یا کارشناسان رسمی موسسات خدمات مالی، در ماهیت حسابرسی
تغییری ایجاد نمی‌کند. به طور خلاصه مراحل حسابرسی به صورت زیر پیش می‌رود:
·
ابتدا مدیریت شرکت گزارشات مالی مربوط به
بخش حسابداری را تهیه و مدیران شرکت تایید می‌کنند که این گزارش بر مبنای الزامات
قانونی و استانداردهای گزارشگری مالی است.
·
در این مرحله حسابرسان با شناخت کلیه عوامل
اقتصادی و صنعتی دخیل در فعالیت‌های آن شرکت، بررسی خود را شروع می‌کنند.
·
ارزیابی حسابرسان شامل امور مربوط به بررسی
گزارشات مالی، مجموعه ریسک‌های موثر بر عملکرد مالی شرکت و نیز اقدامات مربوط به
کنترل داخلی است، که شرکت جهت کاهش ریسک ها در پیش گرفته است.
·
در این مرحله حسابرسان بر اساس شناسایی
ریسک‌ها و کنترل‌های صورت گرفته، شواهد و اقدامات در جهت دقیق بودن گزارشات مالی
را نیز بررسی می‌کنند.
·
سپس حسابرسان درباره گزارشات مالی شرکت، به
طور بی طرف و دقیق اظهار نظر می‌کنند که آیا گردش نقدی و وضعیت مالی شرکت صحیح
بیان شده است یا خیر. همچنین این اظهار نظرات میزان تطابق گزارشات با استانداردهای
گزارشگری مالی و قوانین شرکت را نیز تایید یا رد می‌کند. در نهایت گزارش حسابرسی
به دست سهامداران و اعضای شرکت می‌رسد.
در
جدول زیر به لیست مشاوره و خدماتی که یک حسابرس انجام می‌دهد اشاره شده است.
لیست خدمات
مشاوره‌ای و رسیدگی یک حسابرس
|
خدمات مشاوره ای
|
خدمات قابل انجام
|
|
مشاوره
حسابرسی صورت‌های مالی
|
اخذ
تراز آزمایشی، تهیه کاربرگ‌های اصلی و فرعی هر حساب و سرفصل
|
|
مشاوره
حسابرسی داخلی
|
رسیدگی
به سرفصل نقدی ها نزد بانک، صندوق و تنخواه گردان، مطالبات و پیش‌پرداخت‌ها
|
|
مشاوره
حسابرسی مالیاتی
|
رسیدگی
به حساب‌های دریافتنی تجاری و غیر تجاری
|
|
حسابرسی
عملیاتی
|
رسیدگی
به دارایی های نامشهود و حقوق امتیاز و بهره‌برداری
|
|
بررسی
اجمالی صورت های مالی
|
مطالعه
انواع سرمایه‌گذاری‌ها، تسهیلات مالی، مالیات، فروش و درآمدها
|
تفاوت
حسابداری و حسابرسی چیست؟
حسابداری
به معنای تنظیم یک سند‌مالی و حسابرسی به معنای ارزیابی آن است. پس برای اینکه
بدانید تفاوت حسابداری و حسابرسی چیست؟ این نکته را به یاد داشته باشید که حسابرسی
در ادامه حسابداری و مکمل آن است. در اینجا می‌توان تفاوت این دو را در چند مورد
خلاصه کرد.